Nuôi tôm quảng canh cải tiến là một trong những loại hình nuôi trồng thủy sản mang tính bền vững. Tuy nhiên, do ảnh hưởng biến đổi khí hậu và dịch bệnh thường phát sinh đã và đang ảnh hưởng đến nghề nuôi tôm. Đặc biệt, thời điểm mùa mưa, môi trường nước biến động, dẫn đến ảnh hưởng sức khỏe tôm nuôi, mầm bệnh dễ xâm nhập gây bệnh trên tôm nuôi. Đó là những nguyên nhân gây ảnh hưởng đến kết quả sản xuất của bà con nuôi tôm.
Bắt đầu mùa mưa, thời tiết thay đổi, các yếu tố môi trường dễ biến động, vì vậy bà con cần chủ động trong quá trình nuôi. Định kỳ kiểm tra, gia cố bờ bao và hệ thống cống cấp, thoát nước chắc chắn tránh trường hợp bị sạt lở, khai thông kênh thoát nước đảm bảo thông thoáng khi mưa để kịp thời tháo rửa.
Nước mưa có tính acid (pH thấp) và quá trình mưa làm trôi rửa các chất cặn bã từ trên bờ xuống ao là nguyên nhân gây chết tôm mới thả nuôi, do tôm còn yếu và chưa thích nghi với môi trường.
Khi mưa lớn thì các yếu tố môi trường biến động như: pH, độ kiềm, độ mặn, hàm lượng khoáng chất trong nước vân vân sẽ giảm. Vì vậy bà con cần phải đặc biệt theo dõi các yếu tố môi trường và kịp thời xử lý để đảm bảo nằm trong khoảng thích hợp với điều kiện tốt nhất có thể. Cụ thể: pH: Thích hợp từ 7.5 đến 8.5 và dao động trong ngày không quá không phẩy năm đơn vị trên một ngày.
Độ kiềm thích hợp cho tôm nuôi từ 80 đến 160mg/lít. Khi độ kiềm thấp bà con có thể sử dụng vôi Dolomite với liều lượng từ 20 đến 30kg/1000m3 nước, bón liên tục 2 đến 3 ngày liên tục, kết hợp thay bỏ lớp nước tầng mặt của vuông nuôi.
Trong quá trình nuôi cần bổ sung phân hữu cơ sinh học để tạo và duy trì chuỗi thức ăn tự nhiên cho tôm trong vuông nuôi như: phân gà Pháp, bã mía đường, phân trùng quế,… Liều lượng theo hướng dẫn của nhà sản xuất. Cần duy trì mực nước cao ổn định; đảm bảo mặt trảng ngập từ 50cm trở lên. Định kỳ sử dụng chế phẩm sinh học 10 đến 15 ngày một lần để cải thiện nền đáy và ổn định môi trường.
Chọn giống và thả giống
Mua giống tại các cơ sở có uy tín, có nguồn gốc rõ ràng và phải được các cơ quan có thẩm quyền chứng nhận kiểm dịch (tôm giống nhập tỉnh từ các tỉnh ngoài). Khuyến khích tôm giống có xét nghiệp bằng phương pháp PCR hoặc mô học âm tính với các bệnh do virus: đốm trắng (WSSV), đầu vàng (YHD), còi (MBV), theo TCVN: 8398:2012.
- Thường xuyên theo dõi sức khỏe tôm ương.
- Sau 7 ngày ương, có thể siphon loại bỏ các chất lắng tụ ra khỏi bể ương.
- Định kỳ kiểm tra các yếu tố môi trường như: pH, kiềm, độ mặn, khí độc, màu nước,… có kế hoạch bổ xung kịp thời, giúp tôm phát triển tốt, đạt tỷ lệ sống cao.
- Tuỳ vào tình hình tăng trưởng và phát triển của tôm trong giai đoạn ương để tăng hoặc giảm lượng thức ăn so với bảng khuyến cáo.
* Lưu ý: Các bước bổ sung mật đường hàng ngày:
+ Cân đủ lượng mật đường theo yêu cầu, hòa vào nước có nhiệt độ 60oC, để nguội ủ sau 24 giờ, hòa thêm nước tạt vào bể ương lúc 9 giờ.
+ Ngâm khoáng trước 3-4 tiếng, khuấy điều, lấy nước trong tạt.
- Trước khi chuyển tôm cần cấp nước từ vuông nuôi qua hệ thống túi lọc sang bể ương 2-3 ngày để thuần hóa cho tôm quen dần với môi trường vuông nuôi.
- Trước khi chuyển tôm cắt không cho ăn 01 cử trước đó, sau đó chuyển sang vuông nuôi.
- Nên sang tôm vào sáng sớm, chiều mát, tránh thời điểm tôm lột xác đồng loạt.
- Sử dụng lưới kéo hoặc dùng vợt để thu tôm chuyển sang vuông nuôi giai đoạn 02.
- Quá trình vận chuyển tôm đến vuông nuôi cần có hệ thống oxy để đảm bảo tôm khỏe mạnh trước khi thả xuống vuông nuôi.
Chuẩn bị vuông nuôi
- Dọn sạch cây cỏ, gốc rạ lúa, sên vét kênh mương, tu sửa cống bọng, gia cố bờ bao, diệt tạp.
- Bón vôi CaCO3 liều lượng 250kg/ha.
- Phơi mặt trảng 5-7 ngày (đất nứt chân chim).
* Cấp nước
Nước được cấp từ ao lắng vào vuông nuôi qua túi lọc, mực nước trên trảng >0,5m.
* Xử lý nước
- Ngày thứ 1: Diệt khuẩn bằng Iodine, BKC,… liều lượng theo hướng dẫn của nhà sản xuất.
- Ngày thứ 4: Gây màu nước: Chọn 01 trong 02 cách sau:
+ Dùng phân NPK/DAP, URÊ, liều lượng: 2-3kg/1.000m3 hoà nước tạt đều khắp ao nuôi, buổi sáng khi trời có nắng (8-9h).
+ Dùng phân sinh học (phân gà, bã mía đường, phân trùng quế,…), liều lượng: 2-3 bao/01ha rải đều khắp vuông nuôi buổi sáng khi trời nắng (8-9h).
- Ngày thứ 7: Sử dụng chế phẩm sinh học để ổn định môi trường, làm sạch nền đáy, kiểm tra các yếu tố môi trường nằm trong khoảng thích hợp:
+ pH: 7,5-8,5.
+ Độ mặn: 10-25‰.
+ Độ kiềm: 100-160mg/lít.
+ Độ trong: 30-40cm.
+ Màu nước: Xanh vỏ đậu hoặc nâu nhạt.
- Ngày thứ 9: Thả giống.
Giống được thả bà con nên thả giống qua ương dèo hoặc mua giống đã ương dèo sẵn ở các cơ sở về nuôi sẽ đảm bảo tỷ lệ sống cao. Trong quá trình nuôi bà con cần lưu ý:
Khi mưa lớn thì các yếu tố môi trường biến động như: pH, độ kiềm, độ mặn, hàm lượng khoáng chất trong nước vân vân sẽ giảm. Vì vậy bà con cần phải đặc biệt theo dõi các yếu tố môi trường, và kịp thời xử lý để đảm bảo nằm trong khoảng thích hợp với điều kiện tốt nhất. Cụ thể:
Độ pH: Thích hợp từ 7.5 đến 8.5 và dao động trong ngày không quá không phẩy năm đơn vị pH trên một ngày.
Độ kiềm thích hợp cho tôm nuôi từ 80 đến 160mg/lít. Khi độ kiềm thấp bà con có thể sử dụng vôi Dolomite với liều lượng từ 20 đến 30kg/1000 mét khối nước, bón liên tục 2 đến 3 ngày liên tục, kết hợp thay bỏ lớp nước tầng mặt của vuông nuôi.
Đối với thời tiết như hiện nay, những vuông nuôi có mực nước thấp chất lượng nước thường sẽ biến động. Vì vậy, cần duy trì mực nước cao ổn định; đảm bảo mặt trảng ngập từ 50 cm trở lên. Định kỳ sử dụng chế phẩm sinh học 15 ngày một lần để làm sạch nền đáy và ổn định môi trường./.
Hoàng Trường – Phòng TTHL