Ngày 23/11/2025, đoàn công tác Trung tâm Khuyến nông tỉnh Cà Mau do ông Tiết Tiến Dũng, Giám đốc Trung tâm dẫn đầu cùng các cán bộ kỹ thuật đã đến thăm và làm việc tại Khu thực nghiệm Vĩnh Châu của Trường Đại học Cần Thơ. Chương trình gồm ba nội dung chính: khảo sát mô hình nuôi cá bống mú thâm canh trong hệ thống tuần hoàn CTU–RAS, tham dự hội thảo tập huấn kỹ thuật và trao đổi định hướng hợp tác phát triển nghề nuôi cá mú tại khu vực Đồng bằng sông Cửu Long.

 Đoàn tham quan mô hình nuôi cá Bống mú tại trại Vĩnh Châu

Trong buổi tham quan mô hình, đoàn được GS.TS Trần Ngọc Hải và PGS.TS Lê Quốc Việt trực tiếp giới thiệu về cấu trúc và quy trình vận hành hệ thống CTU–RAS Cá mú. Tại khu nuôi, hệ thống ao lót bạt, bể xử lý tuần hoàn, dây chuyền sục khí và thiết bị lọc sinh học được bố trí đồng bộ, đảm bảo duy trì môi trường nước ổn định và tiết kiệm nguồn nước. Các chuyên gia nhấn mạnh điều kiện cốt lõi của mô hình bao gồm kiểm soát chất lượng nước theo từng giai đoạn sinh trưởng, mật độ thả phù hợp khả năng xử lý của hệ thống, quản lý thức ăn hợp lý để giảm dư thừa và hạn chế phát sinh khí độc. Đoàn công tác đánh giá cao tính chủ động, an toàn sinh học và khả năng thích ứng của mô hình đối với điều kiện biến đổi khí hậu ngày càng phức tạp tại các tỉnh ven biển.

Tiếp đó, đoàn tham dự Hội thảo – Tập huấn “Nuôi cá mú thâm canh trong hệ thống tuần hoàn CTU–RAS” do GS.TS Trần Ngọc Hải và PGS.TS Lê Quốc Việt chủ trì. Tại đây, nhóm nghiên cứu báo cáo kết quả nuôi thử nghiệm tại khu nuôi Vĩnh Châu, trong đó tốc độ tăng trưởng, tỉ lệ sống, hệ số chuyển đổi thức ăn và các chỉ số môi trường được ghi nhận theo từng giai đoạn. Qua số liệu, mô hình cho thấy hiệu quả vượt trội so với phương pháp nuôi truyền thống nhờ lượng nước thay thấp, hạn chế dịch bệnh và quản lý chi phí nuôi tối ưu hơn.

 Quang cảnh buổi hội thảo

Buổi tập huấn cũng dành thời gian thảo luận chuyên sâu giữa cán bộ kỹ thuật của Trung tâm Khuyến nông Cà Mau và nhóm nghiên cứu, tập trung vào kỹ thuật lựa chọn giống khỏe mạnh, xử lý nước đầu vào, quy trình phòng bệnh tổng hợp và phương pháp theo dõi tăng trưởng trong điều kiện mật độ nuôi cao. Các kinh nghiệm được chia sẻ từ mô hình thực nghiệm tại Vĩnh Châu giúp tăng khả năng áp dụng thực tế, phù hợp với định hướng nâng cao chất lượng và hiệu quả sản xuất của nghề nuôi cá biển tại Cà Mau nói riêng và khu vực phía Nam nói chung.

Nội dung thảo luận tại hội thảo:

(1) Đại diện Chi cục Thủy sản và Kiểm ngư Cần Thơ đề nghị ưu tiên hoàn thiện quy trình quản lý chất lượng nước, vì mô hình mật độ cao đòi hỏi giám sát chặt chẽ chỉ tiêu NH₃, NO₂ và oxy hòa tan. Đồng thời, kiến nghị Trường Đại học Cần Thơ hỗ trợ xây dựng bộ khuyến cáo kỹ thuật chuẩn, phù hợp áp dụng cho cả các hộ nuôi quy mô nhỏ tại Thành Phố Cần Thơ.

(2) Ông Tiết Tiến Dũng thảo luận về thực trạng nguồn cá giống tại khu vực Cà Mau nói riêng và khu vực ĐBSCL nói chung, nhấn mạnh nhu cầu cấp thiết về con giống cá mú khỏe mạnh, đồng cỡ, có truy xuất nguồn gốc rõ ràng nhằm giảm hao hụt ở giai đoạn ương – nuôi ban đầu. Ông cho rằng chất lượng giống là yếu tố quyết định tỷ lệ sống trong mô hình mật độ cao, đặc biệt là khi áp dụng hệ thống tuần hoàn CTU–RAS. Bên cạnh đó, ông đề nghị Trung tâm Khuyến nông Cà Mau và Trường Đại học Cần Thơ phối hợp xây dựng mô hình trình diễn sản xuất thử tại Cà Mau để rà soát tính phù hợp điều kiện thực tế, hoàn thiện quy trình và làm căn cứ cho việc nhân rộng sau này.

Tại phần trao đổi này, Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Cà Mau cũng thông tin thêm về tình hình sản xuất các mô hình nuôi tôm thâm canh ao đất trên địa bàn tỉnh. Hiện Cà Mau có khoảng 35.000 ha nuôi tôm thâm canh và siêu thâm canh, trong đó nhiều khu vực có điều kiện hạ tầng, nguồn nước mặn – lợ và kinh nghiệm quản lý ao nuôi rất phù hợp để nghiên cứu chuyển đổi sang nuôi cá mú thương phẩm nếu mô hình CTU–RAS chứng minh được hiệu quả. Với quy mô lớn này, tỉnh có thể xem xét chuyển đổi thử nghiệm 5.000 – 10.000 ha đối với những vùng đủ điều kiện, tạo ra hướng đi mới cho nghề nuôi cá biển giá trị cao và giảm áp lực rủi ro do phụ thuộc quá lớn vào một đối tượng nuôi truyền thống như tôm.

(3) Đại diện doanh nghiệp nuôi cá biển đặt vấn đề về chi phí đầu tư hệ thống tuần hoàn, mong muốn có bộ giải pháp thiết bị theo từng mức đầu tư (nhỏ – trung bình – lớn) để doanh nghiệp dễ tiếp cận và kết nối đầu ra sản phẩm, nhất là xuất khẩu.

(4) Một số hộ nuôi ven biển chia sẻ rằng khó khăn lớn nhất hiện nay không nằm ở khâu xử lý nước mặn đầu vào, mà là việc duy trì tỷ lệ sống ổn định trong mô hình nuôi lồng bè truyền thống, nhất là vào giai đoạn giao mùa khi cá dễ bị sốc môi trường, dịch bệnh và hao hụt cao. Do đó, các hộ mong muốn sớm tiếp cận những mô hình nuôi mới mang tính chủ động hơn, đặc biệt là nuôi cá mú trong ao trên bờ kết hợp hệ thống tuần hoàn, giúp kiểm soát tốt các yếu tố môi trường và hạn chế rủi ro so với nuôi lồng tại Phú Quốc hay An Giang. Các hộ cũng quan tâm đến việc mở rộng đối tượng nuôi thay cho chỉ nuôi cá mú chấm đen truyền thống. Nhiều giống mới như cá mú chuột, cá mú nghệ, đang được thử nghiệm cho thấy khả năng thích nghi tốt, tăng trưởng nhanh và ít bệnh hơn, nên người dân mong muốn được giới thiệu, tập huấn kỹ thuật và có mô hình trình diễn để đánh giá hiệu quả trước khi nhân rộng.

(5) Đại diện Sở Khoa học và Công nghệ TP. Cần Thơ đề xuất đưa mô hình CTU–RAS vào nhóm nhiệm vụ khoa học – công nghệ cấp vùng, nhằm tăng cường liên kết nghiên cứu – chuyển giao cho các tỉnh ven biển ĐBSCL.

Trong phần làm việc cuối buổi, đoàn công tác và nhóm chuyên gia đã trao đổi định hướng hợp tác phát triển nghề nuôi cá mú tại Đồng bằng sông Cửu Long, nhất là trong bối cảnh nhu cầu thị trường cá biển giá trị cao tăng mạnh, trong khi nguồn giống và kỹ thuật nuôi chuẩn hóa còn hạn chế tại địa phương. Các bên thống nhất ưu tiên ba nội dung hợp tác gồm phối hợp nghiên cứu thử nghiệm mô hình CTU–RAS quy mô nhỏ đến trung bình tại một số địa phương ven biển, đào tạo chuyên sâu cho cán bộ kỹ thuật địa phương và chuyển giao quy trình kỹ thuật nuôi cá bống mú thâm canh theo hướng bền vững.

Ông Tiết Tiến Dũng trao đổi tại hội thảo

Trung tâm Khuyến nông Cà Mau bày tỏ mong muốn Trường Đại học Cần Thơ hỗ trợ về con giống chất lượng cao, tư vấn thiết kế hệ thống tuần hoàn và đồng hành trong việc xây dựng chuỗi sản xuất – tiêu thụ cá mú tại tỉnh. Các chuyên gia đánh giá Cà Mau có lợi thế tự nhiên, kinh nghiệm nuôi thủy sản và nhu cầu chuyển đổi cơ cấu giống nuôi, rất phù hợp để phát triển cá mú thương phẩm theo công nghệ cao.

Chuyến công tác ngày 23/11/2025 giúp đội ngũ cán bộ tiếp cận trực tiếp mô hình nuôi cá mú hiện đại và mở ra cơ hội hợp tác khoa học – công nghệ giữa Trung tâm Khuyến nông Cà Mau và Trường Đại học Cần Thơ. Những thông tin kỹ thuật và định hướng hợp tác sẽ được Trung tâm nghiên cứu, lựa chọn để triển khai vào thực tiễn sản xuất.

Nguyễn Đức Khoa, Trung Tâm Khuyến Nông