Trong khuôn khổ Kế hoạch số 211/KH-UBND ngày 28 tháng 8 năm 2023 của Ủy ban nhân dân tỉnh về việc phát triển công nghiệp sinh học ngành Nông nghiệp đến năm 2030 trên địa bàn tỉnh Cà Mau; từ ngày 03/12 đến 05/12/2025, tại Cà Mau, Sở Nông nghiệp và Môi trường đã tổ chức lớp tập huấn nâng cao năng lực quản lý, nghiên cứu công nghệ sinh học (CNSH) trong sản xuất nông nghiệp cho đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức trên địa bàn tỉnh theo kế hoạch số 95/KH-SNNMT ngày 29 tháng 11 năm 2025; việc phát triển và ứng dụng CNSH không chỉ là xu thế toàn cầu mà còn là giải pháp ưu tiên để đưa CNSH trở thành một ngành kinh tế - kỹ thuật quan trọng. Để thực hiện mục tiêu chiến lược này, việc xây dựng và nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức trong lĩnh vực CNSH trở thành nhiệm vụ then chốt.

Theo Nghị quyết 36-NQ/TW  ngày 30/01/2023 của Bộ Chính trị về phát triển và ứng dụng CNSH phục vụ phát triển bền vững đất nước trong tình hình mới, qu đó, phát triển CNSH là một nội dung, nhiệm vụ phải được xác định trong chương trình, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của các địa phương, ngành, lĩnh vực.

CNSH đóng vai trò là động lực quan trọng để thực hiện quá trình đổi mới mô hình tăng trưởng, cơ cấu lại nền kinh tế, đồng thời phục vụ những nhu cầu thiết yếu như an ninh y tế, an ninh lương thực và bảo vệ môi trường. Mục tiêu tổng quát là phấn đấu đưa Việt Nam trở thành quốc gia có nền CNSH phát triển trên thế giới và là trung tâm sản xuất, dịch vụ thông minh về CNSH, thuộc nhóm dẫn đầu khu vực Châu Á.

 Mô tả tổng quan về Công nghệ sinh học ứng dụng vào ngành trọng điểm

Đến năm 2030, ngành công nghiệp sinh học được kỳ vọng sẽ trở thành ngành kinh tế - kỹ thuật quan trọng, đóng góp tích cực vào GDP cả nước, với mục tiêu đóng góp tối thiểu 7% vào GDP.

Ứng dụng CNSH được ưu tiên tập trung vào các lĩnh vực như: (1) Nông nghiệp và thực phẩm: Tạo ra các giống cây trồng, vật nuôi thích nghi với biến đổi khí hậu, chống chịu sâu bệnh, có năng suất và chất lượng cao, đồng thời tạo ra các chế phẩm sinh học (phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, vắc-xin) để thay thế dần các sản phẩm hóa học. (2) Môi trường và kinh tế tuần hoàn: Giảm thiểu suy thoái, phục hồi và cải thiện chất lượng môi trường, sản xuất nhiên liệu và vật liệu sinh học thân thiện với môi trường (như bioplastic hay nhựa sinh học).(3) Y dược: Nghiên cứu, sản xuất thuốc và vắc-xin thế hệ mới, ứng dụng công nghệ tế bào gốc, công nghệ gen và sản xuất thuốc sinh học.

Để đáp ứng yêu cầu phát triển CNSH trên địa bàn tỉnh Cà Mau, việc tổ chức các lớp tập huấn nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức là nhiệm vụ trọng tâm được đưa ra trong Kế hoạch phát triển công nghiệp sinh học ngành Nông nghiệp đến năm 2030 của tỉnh.

 Các học viên chụp hình lưu niệm ở các lớp tập huấn về công nghệ sinh học

Mục đích chính của các lớp tập huấn này là cập nhật kiến thức và định hướng ứng dụng khả thi về công nghệ sinh học cho từng lĩnh vực nông nghiệp, thủy sản và môi trường.

Buổi tập huấn hướng đến các mục tiêu cụ thể sau: Nâng cao năng lực hoạch định chính sách. Tăng cường khả năng thẩm định, giám sát các nhiệm vụ khoa học công nghệ. Giúp đội ngũ quản lý nhận diện kịp thời xu thế công nghệ mới. Lựa chọn được các giải pháp CNSH có thể áp dụng vào thực tiễn sản xuất của địa phương. Nội dung tập huấn được thiết kế phù hợp với trình độ học viên và điều kiện thực tế địa phương, bao gồm các kỹ năng về sản xuất nông nghiệp theo hướng bền vững, xanh, tuần hoàn; về liên kết chuỗi giá trị; về năng lực quản trị và kinh doanh theo hướng quản trị hiện đại và điều hành hiệu quả.

Trong tình hình mới, đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức đóng vai trò quyết định trong việc hiện thực hóa các mục tiêu phát triển công nghiệp sinh học.

Thứ nhất, đào tạo nguồn nhân lực đủ trình độ để làm chủ công nghệ lõi, tiếp nhận, ứng dụng và chuyển giao công nghệ mới, công nghệ tiên tiến ở quy mô công nghiệp, đáp ứng yêu cầu thực tiễn và hội nhập quốc tế. Thứ hai, cán bộ là người trực tiếp tham gia vào việc xây dựng và hoàn thiện cơ chế, chính sách phát triển và ứng dụng CNSH. Thứ ba,cán bộ các cấp đóng vai trò là cầu nối trong việc thông tin, tuyên truyền, giáo dục để nâng cao nhận thức cho các cấp, các ngành và toàn xã hội về vai trò, vị trí và tầm quan trọng của công nghiệp sinh học trong nông nghiệp. Họ tổ chức các hoạt động khuyến nông để giới thiệu, tập huấn, hướng dẫn cho người dân, doanh nghiệp về các tiến bộ, kỹ thuật của CNSH nông nghiệp.

Đồ họa mô tả vai trò và tầm quan trọng của Đội ngũ Cán bộ CNSH

Việc đào tạo, bồi dưỡng nâng cao chất lượng nguồn nhân lực chuyên ngành CNSH nông nghiệp là yêu cầu cấp thiết để đáp ứng nhu cầu phát triển công nghiệp sinh học trên địa bàn tỉnh. Đặc biệt, cần tăng cường liên kết với các viện, trường, gắn đào tạo với nghiên cứu khoa học và nhu cầu thực tiễn, đồng thời hợp tác quốc tế để đào tạo nhân lực có trình độ cao.

Sự phát triển của công nghệ sinh học là chìa khóa để Việt Nam đạt được các mục tiêu phát triển bền vững và kinh tế xanh. Tuy nhiên, để ngành CNSH trở thành ngành kinh tế - kỹ thuật quan trọng, việc đầu tư vào nguồn nhân lực chất lượng cao, đặc biệt là đội ngũ cán bộ quản lý, nghiên cứu và thực thi chính sách, là điều kiện tiên quyết. Giống như một công trình kiến trúc hiện đại cần những kỹ sư tài năng để chuyển bản vẽ thành hiện thực, Việt Nam cần đội ngũ cán bộ CNSH được trang bị kiến thức hiện đại và năng lực quản lý vượt trội để biến các Nghị quyết và Kế hoạch chiến lược thành sản phẩm giá trị cao và bền vững.

Văn Cường, TT Khuyến nông