Vụ Hè Thu 2025, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã phối hợp Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Cà Mau, cùng với IRRI và các đơn vị, doanh nghiệp có liên quan thí điểm mô hình thực hiện Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao, phát thải thấp gắn với tăng trường xanh vùng ĐBSCL, quy mô 110 ha tại 02 HTX: HTX Dịch vụ Nông nghiệp Hồng Phát (ấp Tường Thắng B, xã Vĩnh Thanh 50 ha) và HTX Dịch vụ nông nghiệp Kinh Dớn (ấp Kinh Dớn, xã Đá Bạc 60 ha).

Đây là 02 mô hình thí điểm được triển khai đầu tiên trên địa bàn tỉnh Cà Mau với sự hỗ trợ cung cấp các thiết bị công nghệ, vật tư đầu vào của 2 doanh nghiệp gồm: Công ty cổ phần phân bón Bình Điền và Công ty TNHH MTV Tư Sang. Ngày 22/8/2025, Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật Cà Mau phối hợp với UBND xã Vĩnh Thanh đã tổ chức Hội thảo tổng kết mô hình thí điểm này tại HTX Dịch vụ Nông nghiệp Hồng Phát. Tham dự Hội thảo có Ông Lê Thanh Tùng – Phó chủ tịch Hiệp hội ngành hàng lúa gạo Việt Nam; đại diện Sở Nông nghiệp; lãnh đạo các cơ quan trực thuộc Sở Nông nghiệp và Môi trường Cà Mau, cùng với hơn 60 nông dân là đại diện các HTX tiêu biểu trong tỉnh.

Mô hình sử dụng giống OM 18 cấp xác nhận, áp dụng quản lý nước ướt khô xen kẽ, sử dụng bón phân chuyên biệt, sạ hàng bằng máy kết hợp vùi phân, áp dụng phương pháp IPM trong quản lý dịch hại, tạo điều kiện để cây lúa khỏe, ít sâu bệnh và đổ ngã. Đồng thời, áp dụng toàn bộ máy móc cơ giới trong quá trình sản xuất, thu hoạch lúa và thu gom rơm ra khỏi đồng để trồng nấm và làm phân bón hữu cơ... Theo đó, mô hình đã giảm được 84 kg lúa giống/ha (55%), giảm lượng đạm nguyên chất 17,3 kg, tương đương 38 kg ure/ha (20%) và giảm số lần phun thuốc bảo vệ thực vật 03 lần/vụ. Năng suất lúa ước tính khoảng 7 tấn/ha, tăng ít nhất khoảng 300 kg/ha so với đối chứng ngoài mô hình. Đặc biệt, nông dân vừa có thêm thu nhập từ việc bán rơm vừa giảm được phát thải khí nhà kính khoảng 02 tấn CO₂/ha. Lợi nhuận tăng thêm khoảng 5 triệu đồng/ha so với ngoài mô hình.  

Nông dân tham quan ruộng lúa của mô hình thí điểm

Để thực hiện thành công mô hình thí điểm này, Chi cục Trồng trọt và BVTV đã phối hợp địa phương tổ chức 05 lớp tập huấn kỹ thuật gắn với từng giai đoạn sinh trưởng của cây lúa cho các thành viên HTX về quy trình canh tác, phương thức sử dụng phân bón theo nguyên tắc quản lý dinh dưỡng cho vùng chuyên biệt và quản lý dịch hại theo nguyên tắc 4 đúng. Dù là một HTX còn rất non trẻ của tỉnh Cà Mau, chỉ mới thành lập được 02 năm nhưng các thành viên của HTX Dịch vụ nông nghiệp Hồng Phát rất đam mê và mạnh dạn trong việc áp dụng các tiến bộ kỹ thuật được chuyển giao. Cuối buổi hội thảo, Chi cục Trồng trọt và BVTV đã khen thưởng những nông dân điển hình trong việc góp phần thành công của mô hình thí điểm, tạo động lực phấn đấu cho toàn bộ thành viên HTX để thực hiện đề án trong những năm tiếp theo.

Từ kết quả mô hình mang lại đã khẳng định hiệu quả của quy trình canh tác lúa chất lượng cao và phát thải thấp vùng Đồng bằng sông Cửu Long nói chung, tỉnh Cà Mau nói riêng, giúp nông dân từng bước thay đổi tư duy và phương thức sản xuất, tăng thêm thu nhập trên cùng đơn vị diện tích.

Dung Ngọc – Trung tâm Khuyến nông