Tại khóm 9, phường Tân Thành, tỉnh Cà Mau, nông dân Huỳnh Thanh Sự – thường gọi thân mật là Chín Lam, là một trong những gương mặt tiêu biểu trong phong trào “nông dân sản xuất, kinh doanh giỏi” của địa phương. Với tinh thần cần cù, dám nghĩ dám làm và luôn tìm tòi hướng đi mới trong sản xuất, ông đã vươn lên trở thành nông dân điển hình tiên tiến của địa phương. Mô hình nuôi tôm sú quảng canh cải tiến hai giai đoạn thích ứng biến đổi khí hậu mà ông đang áp dụng không chỉ mang lại hiệu quả kinh tế cao mà còn góp phần khẳng định hướng phát triển bền vững cho nghề nuôi trồng thủy sản vùng cực Nam Tổ quốc.

  Ông Huỳnh Thanh Sự (đứng giữa) cùng cán bộ Trung tâm Khuyến nông

Sinh năm 1965, ông Chín Lam đã có thâm niên gắn bó với nghề nuôi tôm. Trước đây, ông từng nuôi theo mô hình công nghiệp, đầu tư lớn, sử dụng nhiều thiết bị, thức ăn công nghiệp và chi phí vận hành cao. Tuy nhiên, những năm gần đây, giá vật tư đầu vào không ngừng tăng, trong khi giá tôm thương phẩm biến động, lợi nhuận bị thu hẹp. Ông nhận thấy cần có một hướng đi mới vừa giảm chi phí, vừa phù hợp với điều kiện tự nhiên của tỉnh Cà Mau.

Tình cờ, khi xem các chương trình nông nghiệp trên báo - đài và học hỏi từ kinh nghiệm thực tế, ông nhận ra tôm nhỏ khi được thả lang ngoài vuông phát triển nhanh và khỏe hơn so với nuôi trong mật độ cao. Từ đó, năm 2021, ông quyết định chuyển đổi sang mô hình nuôi tôm sú quảng canh cải tiến hai giai đoạn – một hướng đi đang được khuyến khích để thích ứng với biến đổi khí hậu ở khu vực đồng bằng sông Cửu Long.

Mô hình nuôi tôm sú quảng canh cải tiến hai giai đoạn

Trên tổng diện tích 7 ha đất sản xuất, ông Sự bố trí hợp lý các hạng mục:

- 2.000 m² làm ao ương vèo,

- 1.500 m² làm ao lắng xử lý nước,

- Diện tích còn lại dành cho khu nuôi quảng canh kết hợp tôm, cua và các mô hình nuôi cá khác (cá chình, cá bóng tượng,…)

Ông sử dụng nguồn giống địa phương chất lượng, chọn con khỏe mạnh, kích cỡ đồng đều. Mật độ ương 80.000 con/2.000 m², thả cua xen kẽ với mật độ 10 - 15 con/m² và thực hiện thả gối vụ để tận dụng nguồn thức ăn tự nhiên, hạn chế dịch bệnh.

Trong giai đoạn ương, tôm được nuôi khoảng một tháng với thức ăn công nghiệp để tăng tỷ lệ sống. Ao lắng được xử lý như trong mô hình công nghiệp, có hệ thống quạt nước, giúp đảm bảo oxy và môi trường ổn định. Khi tôm đạt kích thước thích hợp, ông chuyển sang thả lang ở ao nuôi quảng canh để tôm phát triển tự nhiên. Đặc biệt, ông không sử dụng hóa chất, kháng sinh, chỉ định kỳ xử lý vi sinh 10–15 ngày/lần nhằm duy trì môi trường nước trong sạch, thân thiện sinh thái. Mô hình được vận hành theo nguyên tắc nước tuần hoàn khép kín, mỗi năm chỉ bơm nước bổ sung một lần, vừa tiết kiệm chi phí vừa chủ động ứng phó khi thời tiết cực đoan. Sau 2–2,5 tháng nuôi, tôm đạt kích cỡ 30 con/kg, năng suất bình quân 500 kg/ha/năm.

Hiệu quả kinh tế – môi trường rõ rệt

Với tổng chi phí đầu tư chỉ 100 triệu đồng/7 ha/năm, mô hình của ông cho doanh thu bình quân trên 1 tỷ đồng/năm từ nhiều sản phẩm: tôm sú, cua biển, cá chình, cá bống tượng….

Điều đáng ghi nhận là rủi ro thấp hơn hẳn so với nuôi công nghiệp: Không bị ảnh hưởng nhiều bởi biến động thị trường thức ăn và thuốc, Không gây ô nhiễm môi trường, Con tôm khỏe, ít bệnh, tăng trưởng nhanh. Mô hình của ông được ngành chuyên môn đánh giá là bước chuyển đổi thông minh, vừa đảm bảo sinh kế ổn định, vừa góp phần xây dựng nền nông nghiệp thích ứng biến đổi khí hậu và phát triển bền vững của tỉnh Cà Mau.

  Ông Sự cùng Bằng khen có những thành tích xuất sắc trong phong trào Nông dân năm 2023

Lan tỏa mô hình – góp sức cộng đồng

Không chỉ làm giàu cho bản thân, ông Chín Lam còn tận tình chia sẻ kinh nghiệm cho bà con nông dân xung quanh. Đến nay, ông đã hỗ trợ, hướng dẫn kỹ thuật cho hơn 220 nông dân thông qua Chi hội nghề nghiệp nông dân phường Tân Thành, giúp họ áp dụng thành công mô hình tôm – cua quảng canh cải tiến. Nhờ sự hỗ trợ, khuyến khích và chia sẻ kinh nghiệm thực tiễn của ông, mô hình đã được nhân rộng ra trên 400 ha trong khu vực, mang lại hiệu quả kinh tế rõ rệt, góp phần nâng cao thu nhập và ổn định đời sống cho nhiều hộ dân.

Bên cạnh đó, ông còn là Chủ nhiệm Câu lạc bộ “Nông dân tỷ phú Tân Thành”, thành lập ngày 22/7/2022, quy tụ 13 thành viên với nhiều độ tuổi và mô hình sản xuất khác nhau. Dưới sự điều hành của ông, câu lạc bộ đã trở thành diễn đàn trao đổi kiến thức, kinh nghiệm và hỗ trợ nhau trong sản xuất. Tập thể câu lạc bộ đã được UBND phường Tân Thành tặng Giấy khen vì có thành tích tiêu biểu, xuất sắc trong phong trào thi đua yêu nước giai đoạn 2020–2024.

Với những thành tích nổi bật trong lao động, sản xuất và đóng góp cho cộng đồng, nông dân Huỳnh Thanh Sự – Chín Lam đã được ghi nhận bằng nhiều phần thưởng cao quý: Danh hiệu “Nông dân sản xuất, kinh doanh giỏi cấp tỉnh”, Bằng khen của UBND tỉnh Cà Mau vì có thành tích tiêu biểu trong phong trào thi đua, góp phần tích cực vào sự phát triển kinh tế – xã hội của tỉnh giai đoạn 2015–2020, Bằng khen của Hội đồng nhân dân tỉnh Cà Mau vì thành tích xuất sắc trong công tác Hội và phong trào nông dân năm 2023.

Không chỉ dừng lại ở sản xuất, ông Chín Lam còn luôn quan tâm đến công tác xã hội, thiện nguyện. Ông đóng góp: 5 triệu đồng vào các quỹ “Hỗ trợ nông dân”, “Đền ơn đáp nghĩa”, “Vì người nghèo”, 20 triệu đồng hỗ trợ sửa chữa 2 cây cầu và 4 móng cầu bị xuống cấp, Phát 90 suất quà trị giá 27 triệu đồng cho hộ nông dân có hoàn cảnh khó khăn vào dịp lễ, Tết. Đóng góp 10 triệu đồng vào phong trào Xây dựng nông thôn mới nâng cao và các phong trào thi đua khác của địa phương.

Giản dị, chân chất nhưng quyết đoán và sáng tạo – đó là hình ảnh của nông dân Huỳnh Thanh Sự – Chín Lam mà nhiều người dân Cà Mau luôn nhắc đến với niềm tự hào. Từ thực tiễn sản xuất, ông đã chứng minh rằng đổi mới tư duy, ứng dụng kỹ thuật, tận dụng điều kiện tự nhiên hợp lý chính là chìa khóa để phát triển nông nghiệp bền vững. Không chỉ làm giàu cho gia đình, ông còn góp phần xây dựng cộng đồng nông dân đoàn kết, cùng nhau tiến bộ, lan tỏa tinh thần “nông dân Việt Nam – tự tin, sáng tạo, hội nhập và phát triển”./.

Thùy Trăm, Thị Dệt – Trung Tâm Khuyến Nông